Tại sao phải nới lỏng Luật Điện ảnh Việt?
Sau khi chia sẻ về thực tiễn, kinh nghiệm trong chặng đường làm phim, các đạo diễn, NSX đưa ra nhiều kiến nghị về những điều, khoản của Luật Điện ảnh sửa đổi. Họ mong muốn luật sẽ "nới lỏng", tạo điều kiện thúc đẩy ngành nghệ thuật thứ 7 phát triển và hội nhập với thế giới.
Đơn giản hóa thủ tục thẩm định cấp phép phim
Là thành viên của Hội đồng kiểm duyệt phim quốc gia, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đề xuất nên bỏ tiền kiểm - tức là việc kiểm duyệt cho phim chưa có kế hoạch phát hành ở Việt Nam. Sau khi tác phẩm được đưa đi tham gia liên hoan phim quốc tế sẽ tiến hành kiểm duyệt sau.
"Đây là cơ hội để Việt Nam trả lời với thế giới", nữ đạo diễn nhấn mạnh.
 |
Nhiều cảnh trong phim Kong: Skull Island được quay tại Việt Nam. Ảnh: ĐPCC. |
Tại buổi tọa đàm, NSX Trần Bích Ngọc kiến nghị Luật Điện ảnh sửa đổi nên đơn giản hóa thủ tục thẩm định cấp phép, cân nhắc loại bỏ việc thẩm định kịch bản. Đây sẽ là bước tháo gỡ nút thắt đầu tiên quan trọng, giúp điện ảnh Việt chủ động hơn trong việc hội nhập, hấp dẫn các đoàn phim quốc tế.
"Những năm gần đây, nhiều dự án phim tìm đến Việt Nam để lấy bối cảnh, sản xuất và hợp tác. Đây là cơ hội tốt để quảng bá văn hóa, du lịch, hình ảnh đất nước với thế giới. Đồng thời, khi có cơ hội làm việc trong đoàn phim chuyên nghiệp quốc tế, tính kỷ luật cao cùng chuẩn mực mới sẽ giúp đội ngũ trong nước nâng cao chuyên môn một cách nhanh và hiệu quả. Tuy vậy, từ sau hiện tượng đoàn phim Kong: Skull Island đến quay ở Việt Nam, đến nay chưa có dự án nào đủ lớn", NSX Trần Bích Ngọc trao đổi.
Theo NSX, nhiều đoàn phim quốc tế khi vào khảo sát ở Việt Nam đều lo lắng khâu thẩm định kịch bản. Dù rất muốn quay ở Việt Nam song họ đều quyết định dời qua nước khác trong khu vực như Thái Lan, Philippines vì vấn đề cơ chế, chính sách.
Trần Bích Ngọc viện dẫn tại Thái Lan, tổng doanh thu năm 2019 là 150 triệu USD cho các phim dịch vụ quốc tế. Ở Hungary ghi nhận doanh thu 323 triệu USD vào năm 2018, trong đó có 94% thuộc về hợp tác quốc tế.
"Ở Việt Nam, việc phải trình kịch bản thẩm định là nỗi sợ hãi chung của các đoàn phim. Nhất là trong thời buổi cạnh tranh khốc liệt, kịch bản vốn là tài sản mang tính bảo mật cao của các studio. Vấn đề khiến các đoàn làm phim quốc tế sợ là chính sách và cơ chế của Việt Nam", nhà sản xuất nói tiếp.
Từ những khó khăn trong quá trình phát hành phim Vị, đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn đề xuất cần có thêm mức độ phân loại độ tuổi. Cụ thể, anh cho rằng cần tạo thêm một hoặc vài phân loại độ tuổi cao hơn T18 (phim được phổ biến đến người xem từ đủ 18 tuổi trở lên - PV) hiện có trong điều 33 của dự thảo.
"Phân loại độ tuổi là một công cụ văn minh và đã được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Việt Nam nên vận dụng nó sao cho hiệu quả cao nhất", anh đưa ý kiến.
Bỏ các điều cấm liên quan đến nội dung phim
Trong khuôn khổ tọa đàm, NSX Nguyễn Quang Huy đề xuất nhiều kiến nghị. Anh cho rằng nên có thêm một hội đồng duyệt phim tại TP.HCM, hoạt động song song với tổ chức ở miền Bắc. Hội đồng cần có tiếng nói của nhà làm phim hoạt động thường xuyên trên thị trường phim thương mại.
Hội đồng duyệt phim cần ghi chép, công khai quá trình làm việc, lấy ý kiến của từng thành viên, căn cứ và cơ sở phân loại tác phẩm. Cơ cấu của hội đồng phải am hiểu văn hóa địa phương của từng vùng miền, hoặc có đủ thành viên đến từ nhiều nơi trên cả nước.
 |
Giới làm phim cho rằng nên "nới lỏng" Luật Điện ảnh. Ảnh: Cảnh trong phim Hai Phượng. |
Cùng quan điểm, đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn chia sẻ trên các văn bản do hội đồng duyệt phim chỉ ghi chung là "ý kiến hội đồng duyệt" mà không rõ tên, tuổi, nội dung của thành viên đưa ra ý kiến.
Đạo diễn đưa ra quan điểm trong trường hợp hội đồng duyệt không chung quan điểm với nhau về một bộ phim thì phải có thêm một hội đồng trọng tài.
Ngoài ra, theo các đạo diễn, NSX, hội đồng duyệt phim chỉ phân loại, không cấm phổ biến phim, nên đổi tên thành hội đồng đạo đức.
Giới làm phim cũng mong muốn xóa bỏ các điều cấm liên quan đến nội dung phim, chuyển thành bộ tiêu chí riêng của ngành. Đi kèm với đó là nghị định hướng dẫn thi hành luật, tránh những khái niệm mơ hồ, gây suy diễn chủ quan. Bộ tiêu chí này sẽ được áp dụng khi cơ quan quản lý đưa ra bằng chứng để chứng minh sự gây hại của phim, dựa trên các nghiên cứu khoa học.
Sau buổi tọa đàm, các đạo diễn, NSX ký tượng trưng một văn bản kiến nghị về Luật Điện ảnh (sửa đổi). Đạo diễn Phan Đăng Di thay mặt giới làm phim tổng hợp, biên soạn và trình lên Quốc hội trong thời gian sớm nhất.
