Những chính sách mới nào có hiệu lực từ ngày 1/1/2024?

Luật Khám bệnh, chữa bệnh

Luật Khám bệnh, chữa bệnh được Quốc hội thông qua ngày 9/1/2023, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2024.

Với 12 chương, 121 Điều (tăng 3 chương và 30 điều so với Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2009), Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 lấy người bệnh làm trung tâm cho mọi hoạt động cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh. Đồng thời, tiếp tục chính sách xã hội hóa và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ y tế.

Từ ngày 1/1/2024, Luật Khám bệnh, chữa bệnh được Quốc hội thông qua ngày 9/1/2023 sẽ có hiệu lực thi hành.

Theo đó, đối với người bệnh, Luật mới sửa đổi, bổ sung đối tượng được ưu tiên khám, chữa bệnh đối với người từ đủ 75 tuổi (trước đây phải từ đủ 80 tuổi) và người khuyết tật đặc biệt nặng sẽ được ưu tiên khám, chữa bệnh.

Bên cạnh đó, bổ sung quy định ưu tiên Ngân sách Nhà nước khám, chữa bệnh cho người có công với cách mạng, người cao tuổi, trẻ em, người khuyết tật; người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, đang sống ở biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn; người bị các bệnh như tâm thần, phong, truyền nhiễm nhóm A, nhóm B.

Đối với người hành nghề y, Luật đã mở rộng đối tượng hành nghề bằng việc thay đổi từ cấp giấy phép hành nghề theo văn bằng chuyên môn sang quy định cấp giấy phép hành nghề theo chức danh chuyên môn. Ngoài ra, nâng cao kỹ năng của người hành nghề bằng cách thay đổi phương thức cấp giấy phép hành nghề, từ việc cấp giấy phép hành nghề thông qua xét hồ sơ sang quy định phải kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề trước khi cấp giấy phép hành nghề.

Riêng đối với lương y, người có bài thuốc gia truyền, người có phương pháp chữa bệnh gia truyền tiếp tục áp dụng hình thức xét cấp dựa vào hồ sơ. Quy định giấy phép hành nghề có giá trị 5 năm và quy định cập nhật kiến thức y khoa là một trong các điều kiện để gia hạn giấy phép hành nghề.

Về chất lượng cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh, quy định mới bắt buộc cơ sở phải tự đánh giá chất lượng khám bệnh, chữa bệnh theo bộ tiêu chuẩn chất lượng cơ bản do Bộ Y tế ban hành hàng năm.

Theo đó, kết quả tự đánh giá phải cập nhật lên Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động khám bệnh, chữa bệnh. Điều này làm căn cứ cho việc kiểm tra, đánh giá cũng như công khai thông tin về mức độ chất lượng của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Cùng với đó, thay đổi từ 4 tuyến chuyên môn thành 3 cấp chuyên môn và cho phép phòng khám đa khoa tư nhân tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tổ chức giường lưu, để theo dõi, điều trị người bệnh. Tuy nhiên, tối đa không quá 72 giờ.

Luật Đấu thầu

Luật Đấu thầu 2023 được Quốc hội XV thông qua tại kỳ họp thứ 5, ban hành ngày 23/6/2023 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2024.

Đấu thầu là lĩnh vực quan trọng đối với nhiều nhà đầu tư. Luật Đấu thầu năm 2023 có 10 Chương, 96 Điều. Các điểm mới đáng chú ý tại đây là sửa đổi tiêu chí xác định tư cách nhà thầu, nhà đầu tư và bổ sung các tiêu chí về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư. Cụ thể như không bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ hợp tác; không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Luật quy định chi tiết tiêu chí bị cấm tham dự thầu gồm nhà thầu, nhà đầu tư có tư cách hợp lệ phải không trong thời gian bị cấm tham dự thầu, theo quyết định của người có thẩm quyền.

Quy định cụ thể tiêu chí xác định tư cách nhà thầu là hộ kinh doanh phải có giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh; không trong quá trình chấm dứt hoạt động hoặc bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh; chủ hộ kinh doanh không đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; có tên trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trước khi phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu theo Điều 6 Luật này; không bị cấm tham dự thầu theo quyết định của người có thẩm quyền; có tên trong danh sách ngắn đối với trường hợp đã lựa chọn được danh sách ngắn.

Đáng chú ý, Luật cũng bổ sung quy định về bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu. Trong đó, nhà thầu nộp hồ sơ quan tâm hoặc hồ sơ dự sơ tuyển phải độc lập về pháp lý và tài chính với quản lý dự án, giám sát; nhà thầu tư vấn lập, thẩm tra, thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán; nhà thầu tư vấn lập, thẩm định nhiệm vụ khảo sát, thiết kế. Ngoài ra, nhà thầu tham dự thầu phải độc lập về pháp lý và tài chính với các nhà thầu tư vấn quản lý dự án, tư vấn giám sát; nhà thầu tư vấn lập, thẩm định nhiệm vụ khảo sát, thiết kế.

Luật Thi đua, khen thưởng

Quy định thi đua, khen thưởng hiện theo quy định tại Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2022 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024.

Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có 8 chương với 96 Điều luật đã bổ sung nhiều quy định mới về thi đua, khen thưởng với các cá nhân, tổ chức trong nước và cả nước người nước ngoài.

Theo đó, bỏ hình thức khen thưởng “Huy hiệu” cho cá nhân có đóng góp vào quá trình phát triển của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; thay đổi nguyên tắc xét thi đua khen thưởng; việc xét thi đua không còn căn cứ vào việc đăng ký tham gia thi đua, chỉ căn cứ theo Phong trào thi đua; thành tích thi đua; tiêu chuẩn danh hiệu thi đua.

Bên cạnh đó, căn cứ xét khen thưởng cũng có sự thay đổi, Luật quy định dựa vào thành tích đạt được (thay vì phạm vi, mức độ ảnh hưởng của thành tích); tiêu chuẩn khen thưởng; điều kiện và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích (thay vì trách nhiệm và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích).

Luật cũng bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú” là người sáng tạo tác phẩm văn hóa nghệ thuật không thuộc đối tượng do Chính phủ quy định.

Đồng thời, bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” đối với Thanh niên xung phong có thành tích trong các cuộc kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, hoàn thành nhiệm vụ, trung thành với cách mạng và có thời gian tại ngũ từ 2 năm trở lên.