Nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh Ngô Phương Lan ra mắt sách về điện ảnh Việt Nam
18 năm kể từ sau cuốn "Tính hiện đại và tính dân tộc trong điện ảnh Việt Nam" (2005), mới đây, TS. Ngô Phương Lan mới lại cho ra mắt cuốn sách tiếp theo. Tác giả cho biết nhiều bài viết trong sách từng được viết vào thời điểm những bộ phim được đề cập ra mắt nhưng tới nay chị mới sử dụng cho cuốn "Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập". Tuy nhiên TS. Ngô Phương Lan có chỉnh sửa lại cho phù hợp với hoàn cảnh hiện nay.
Chia sẻ tại sự kiện ra mắt cuốn sách, TS. Ngô Phương Lan nói đây là dịp đặc biệt bởi nó đánh dấu tuổi 60. "Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập" gồm hai phần. Phần 1 có thể xem là phần phê bình. Bên cạnh chương đầu khái quát về tác phẩm điện ảnh và phong cách của các đạo diễn là những bài phê bình một số bộ phim chọn lọc, ít nhiều ghi dấu ấn trong thời kỳ đổi mới như: Tướng về hưu, Thương nhớ đồng quê, Mùa ổi, Thị trấn yên tĩnh, Thằng Bờm, Gánh xiếc rong, Chung cư, Mê Thảo thời vang bóng, Ai xuôi vạn lý, Chiếc chìa khóa vàng, Hãy tha thứ cho em, Ngã ba Đồng Lộc, Bến không chồng, Vị đắng tình yêu, Đời cát, Thung lũng hoang vắng, Trăng nơi đáy giếng, Cỏ lau, Những người thợ xẻ, Mùa len trâu, Thời xa vắng, Sống trong sợ hãi, Chơi vơi, Vào Nam ra Bắc, Chuyện của Pao…
Kịch bản và cấu trúc phim, các tình huống trong phim, cách xử lý các cảnh quay, âm nhạc, nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật và diễn xuất của các diễn viên… được tác giả phân tích và phê bình bằng chuyên môn hàn lâm với ngôn ngữ giản dị.
Phần hai cuốn sách là một số tiểu luận, bài viết về sự phát triển, thăng trầm của điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và trên con đường xây dựng nền công nghiệp điện ảnh. Trong phần này, tác giả cũng phác thảo sơ đồ các liên hoan phim quốc tế, chặng đường đến với quốc tế của điện ảnh Việt Nam, những thách thức và bài học kinh nghiệm xây dựng nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam và câu chuyện quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới bằng điện ảnh.
Phác thảo điện ảnh Việt Nam thời đổi mới và hội nhập là công trình đồ sộ hiếm hoi đưa ra góc nhìn đa chiều và đầy đủ nhất về nền điện ảnh Việt Nam từ khi đổi mới cho đến nay.
"Khi viết, mục đích của tôi là xâu chuỗi và hệ thống lại một chặng đường dài hơn ba chục năm từ khi Việt Nam bước vào công cuộc đổi mới (1986) đến đầu năm 2023 cho ra một bức phác thảo rõ nét. Đây cũng là hơn ba chục năm tôi được làm nghề một cách miệt mài và say mê dù phải vượt qua không ít khó khăn, thử thách. Cho nên tôi tự nhủ rằng mình là người may mắn, vì cả cuộc đời được gắn bó với nghề mình yêu, kể từ khi được chọn chuyên ngành lý luận phê bình điện ảnh để học và hành", nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh chia sẻ.
Có mặt trong buổi họp báo ra mắt sách, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật trung ương - đánh giá: "Đây là cuốn sách nghiên cứu có hệ thống, mang tính chất chuyên khảo. Sự lựa chọn các phim nghiên cứu rất kỹ lưỡng, đánh giá, phê bình với thái độ chừng mực nhưng sắc sảo. Tác giả đã rất dày công và tinh tế khi viết phê bình hầu hết những bộ phim có dấu ấn từ thời điện ảnh Việt Nam đổi mới và hội nhập".
"Bên cạnh một nhà phê bình phim uy tín, có thể thấy ở Ngô Phương Lan một nhà quản lý có tầm nhìn với những bài viết tâm huyết về việc làm thế nào để xây dựng thành công nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam, đưa điện ảnh Việt Nam vào vị trí xứng đáng trên bản đồ điện ảnh khu vực và thế giới", PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh.
Còn NSND Đặng Nhật Minh nói, ông may mắn chứng kiến sự trưởng thành rõ nét của điện ảnh Việt Nam, trong đó phải nhắc đến sự trưởng thành và những đóng góp của TS Ngô Phương Lan cho nền điện ảnh nước nhà.
"Không chỉ là nhà quản lý giàu kinh nghiệm, Ngô Phương Lan là tác giả của rất nhiều bài lý luận phê bình điện ảnh sắc sảo. Tôi từng gợi ý cho Ngô Phương Lan viết sách về điện ảnh Việt Nam. Có thể thấy, những bài viết, những cuốn sách đã xuất bản của tác giả đều được công chúng yêu điện ảnh nồng nhiệt đón nhận", NSND Đặng Nhật Minh chia sẻ.
TS Ngô Phương Lan sinh năm 1963 tại Hà Nội, bà tốt nghiệp khoa Lý luận, phê bình điện ảnh - ĐH Điện ảnh Quốc gia Liên Xô năm 1988. TS Ngô Phương Lan từng là Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế - Bộ VH,TT&DL (2010-2011), Cục trưởng Cục Điện ảnh (2011-2018), Giám đốc Liên hoan phim Quốc tế Hà Nội (HANIFF, 2012 -2018).
Hiện bà là Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, Phó chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật TƯ khóa V; Giám đốc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF); Ủy viên BCH Mạng lưới Xúc tiến điện ảnh châu Á (NETPAC). Bà được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017.
Tại CineAsia năm 2022, TS Ngô Phương Lan nhận giải thưởng Người có nhiều đóng góp về tác quyền của khu vực châu Á Thái Bình Dương.